|
Bewegingsstudie
in het laboratorium
|
Frank Bunker Gilbreth (geboren op 7 juli 1868 te Fairfield, Maine en overleden op 14 juni 1924
te Montclair, New Jersey, op bijna 56 jarige leeftijd) en zijn vrouw Lillian Evelyn Gilbreth - Möller (geboren op 24 mei 1878 te Oakland, California en overleden op 2 januari 1972 te Phoenix, Arizona, op 93 jarige leeftijd) zijn de grondleggers van de (micro-)bewegingsanalyse. Nadat Frank zich in 1912 terug trok uit de bouw konden zij zich vanaf die tijd volledig richten op het Scientific Management. Hij stierf plotseling aan een hartaanval terwijl hij op het station stond te telefoneren met zijn vrouw, zij bleef met 11 kinderen achter, dochter Mary stierf al in 1912.
Zij leerden elkaar, min of meer toevallig, kennen in 1903 (Frank als president van zijn eigen aannemers firma), trouwden in oktober 1904 en kregen tussen 1905 en 1922 12 kinderen, 6 jongens en 6 meisjes: Anne, Mary, Ernestine, Martha, Frank Jr, William, Lillian, Fred, Daniel, John, Robert en Jane. In 1948 zouden Ernestine en Frank Jr. het beroemde boek “Cheaper by the Dozen” schrijven. In het boek wordt o.a. verhaald hoe er thuis ook methodisch werd gehandeld en geleefd: Pa probeert zich 2-handig symmetrisch simultaan te scheren en komt vol pleisters aan het ontbijt. In 1950 kwam de film “Cheaper by the Dozen” uit gebaseerd op het boek van Ernestine en Frank Jr. (en in 2003 nog een slappe re-make.)
Frank Sr begon met werken op 16-jarige leeftijd als leerling-metselaar; deed z’n eerste bewegingsstudies een jaar later in 1885; werd aannemer en kwam terecht in management engineering. Later werd hij zelfs, bij gelegenheid, docent aan de Purdue universiteit.
Hij ontdekte zijn roeping toen hij, als een jonge aannemer, een manier zocht om het metselen sneller en gemakkelijker te maken. Hij nam waar dat iedere metselaar zijn eigen manier van werken bedacht en dat geen twee werkers dezelfde methode hanteerden. Hij bedacht en ontwikkelde al snel vele verbeteringen in het metselen, in de organisatie en in de aanvoer rondom het werk. Hij liet bv. zien dat het metselen kon worden versneld van 125 tot wel 350 stenen per uur, door
- onnodige bewegingen eruit te halen
- de stenen dichterbij de metselaar te laten zetten
- het ontwerpen van speciale beweegbare, ook in hoogte verstelbare, steigers/batterijen.
Het duurde niet lang voor de autodidactische Gilbreth baas was van zijn eigen succesvol aannemersbedrijf met kantoren in New York, Boston en London.
Dit mondde uit in een samenwerking met Lillian Möller, zijn latere vrouw, die als psychologe werkgewoontes van fabrieks- en administratief personeel bestudeerde in allerlei verschillende industrieën, om manieren te vinden de output te verhogen en het werk lichter te maken.
In 1907 ontmoette hij Taylor voor het eerst. Gedurende 1911-1912 stevende Frank op een bankroet af. Frank en Lillian richtten in 1912 hun management consulting bedrijf op, Gilbreth Inc, en richtten zich meer en meer op consulting. Lillian stond achter haar man en bleef hem stimuleren.
Hij observeerde en analyseerde menselijke activiteiten, handelingen en bewegingen m.b.v. filmopnamen (lampjes aan de vingers en polsen) met een nauwkeurigheid van wel 1/2000 sec en maakte drie-dimensionale draadmodellen voor de bewegingen. Hij verdeelde die bewegingen in de kleinst mogelijke elementen, die vaak uit niet meer dan een enkele (vinger)beweging bestonden, de micro-bewegingen. Die kleinst mogelijke elementen deelde hij in naar een beperkt aantal categorieën (17): Zoeken (Sh), Vinden (Fi), Kiezen (St), Reiken (TE), Grijpen (G), Voorrichten (Pp), Verplaatsen (TL), Plaatsen (P), Monteren (A), Demonteren (DA), Loslaten (Rl), Procestijd (U), Denken/Plannen (P), Controle (I), Rust vanwege vermoeidheid (R), Vertraging onvermijdbaar (UD) en vermijdbaar (AD) én Vasthouden (H) (later toegevoegd), welke hij standaard elementen noemde. Om de standaard elementen snel te kunnen noteren bedacht hij er eenvoudige symbolen voor (en kleuren), therbligs genoemd. Zij bedachten ook de 2-handen analyse methode, de SIMO kaart (simultaneous motion) met de kleuren van de therbligs; zij waren geïntrigeerd door de vraag “Hoe elimineer je de verspillingen in niet-doelgerichte en inefficiente bewegingen?” Antwoord: Met het “Systeem van de Therbligs”.
 Het probleem ontstond nu om voor ieder standaard element de beïnvloedingsfactoren te bepalen en de mate van beïnvloeding vast te stellen. Het was zijn bedoeling voor deze standaard elementen de benodigde tijd voor elke willekeurige handeling of arbeid synthetisch vast te stellen. Het grote voordeel zou zijn dat, in tegenstelling tot het opdelen van elke arbeid in vele kleinere altijd verschillende delen, zoals in het Taylor systeem, nu elke arbeid kon worden opgebouwd uit steeds dezelfde standaard elementen. Hij wilde dit bereiken door een wereld-wijde internationale gemeenschap-pelijke arbeidsinspanning.
Hij leerde z’n kinderen een door hemzelf ontworpen 10-vinger systeem om te typen, waardoor ze vele prijzen wonnen.
Frank stelde als eerste voor om een operatieverpleegster aan te stellen als “caddy” om de chirurg de voor-geschreven instrumenten te over-handigen in de positie waarin ze zouden worden gebruikt. Daarvoor gebruikte hij zijn “Packet Principle”, waarmee de assistentes leerden de instrumenten in dezelfde volgorde gereed te leggen zoals ze werden gebruikt door de chirurg. (Packet Principle om o.a. het Zoeken/Search, Kiezen/Select, Voorrrichten/Preposition en Plan zoveel mogelijk te verminderen)
Ook stelde hij de standaard technieken op om recruten te leren snel wapens uit elkaar te halen en weer in elkaar te zetten, zelfs in het donker of geblinddoekt (in 1918 was hij majoor in het leger). Hij werkte nl ook voor het blindeninstituut; waar hij Segur leerde kennen.
Door het vroegtijdige overlijden (hartfalen) van Frank B. Gilbreth wist hij de verzamelde tijdgegevens omtrent zijn therbligs niet tot een afgerond Pre-determined Elemental Motion Time System (PEMTS) uit te werken.
In 1924 werd hij uitgenodigd om een voordracht te houden op het congres van de International Management Committee in Praag, Tjechoslowakije, maar overleed vlak daarvoor. In zijn plaats nam Lillian zijn speech voor haar rekening.
Hij was een “member” van de ASME en van de Taylor Society (voorloper van de SAM) en docent op de Universiteit van Purdue.
Lillian was afgestudeerd als psychologe aan de universiteit van Californië in Berkeley met een graad in Engelse literatuur, BA in 1900 en MA in 1903 en behaalde een Ph.D op de Brown universiteit in 1915. Zij was eveneens lid van ASME en doceerde eveneens aan Purdue and Wisconsin University.
Na de dood van haar man Frank heeft Lillian tot aan haar dood het werk van haar man, onder diens naam en hun bedrijf, voortgezet (vrouwen werden toen nog niet zo serieus genomen); ook om met haar gezin het hoofd boven water te kunnen houden.
In 1948 werd zij verkozen tot “Woman of the Year”. In 1962 ontvingen Frank (posthuum) en Lillian de naar hen vernoemde “Frank and Lillian Gilbreth Industrial Engineering Award.
Onder de mensen die een vervolg gaven aan de principes van de Gilbreths zijn Ralph M. Barnes, Anne Shaw en Alan Mogenson.
De disputen en controverses met Taylor liggen, kort gezegd, in hun verschillende invalshoeken: Taylor legde nogal de nadruk op tijdstudies, terwijl Gilbreth zich toelegde op methodestudies (als je de beste methode hebt, heb je daarmee ook de juiste tijd): The Quest for the One Best Way.
|
